کاهش شدید فرصت های شغلی زنان در ایران - وبلاگ موبایلستان

به گزارش وبلاگ موبایلستان، خبرنگاران، کرونا تاثیرات فاجعه بار و پیامد های سنگینی بر بازار کار در ایران و دنیا گذاشته است که بیشترین سهم این زیان نصیب زنان شده است. طبق آمار سازمان بین المللی کار، تعداد زنان شاغل در طول 2 سال گذشته حدود 13 میلیون نفر کاهش یافته و نرخ اشتغال مردان در امسال میلادی به سال 2019 بازگشته است.

به گزارش وبلاگ موبایلستان، براساس گزارشی که سازمان بین المللی کار، وابسته به سازمان ملل منتشر نموده، حدود یکصد میلیون فرصت شغلی تمام وقت نابود شده است که کارشناسان علت این کاهش فرصت شغلی را پاندمی کرونا دانسته اند. گای رایدر، مدیرکل این سازمان می گوید که محتمل است، در سال 2022 هم 26 میلیون فرصت شغلی تمام وقت از بین بروند.

از همین رو ممکن است مجموع تعداد بیکاران زن و مرد در دنیا در سال آینده به 205 میلیون نفر افزایش یابد. به اعتقاد رایدر، خطر از دست دادن شغل، زنان را بیش از مردان تهدید می نماید.

آمار ها حاکی از آن است که شرایط اشتغال مجدد زنان به هیچ وجه مطلوب نیست و تنها 2/ 43 درصد از زنانی که به سن قانونی رسیده اند در سال 2021 استخدام می شوند.

شاید یکی از دلایل کاهش فرصت شغلی زنان این است که آنان در مشاغلی اشتغال داشته اند که بیشترین آسیب را در دوران کرونا دیده اند. البته این علت شامل ایران هم می گردد چراکه فرصت شغلی را از زنان ایرانی هم گرفته است.

کاهش فرصت شغلی زنان در ایران

طبق گفته کارشناسان حوزه زنان، بیشترین تاثیر کرونا بر بخش های خدماتی بوده که در کوتاه ترین زمان تحت تاثیر شوک کرونا و تداوم آن قرار گرفته است که طبق آنالیز ها زنان بیش از مردان در بخش های خدمات مشغول فعالیت هستند و همین مساله هم باعث شده تا در دوران کرونا بیشتر لطمه ببینند.

رستوران ها، هتل ها، تالار های پذیرایی، اغذیه فروشی ها، آرایشگاه ها، مهدکودک ها، باشگاه های ورزشی و مراکز اقامتی و گردشگری از جمله مراکزی هستند که در حوزه خدماتی فعال بوده و به تدریج تحت تاثیر کرونا راکد یا تعطیل شده اند.

مدیرکل دفتر سیاستگذاری و توسعه اشتغال وزارت کار در رابطه با کاهش فرصت شغلی زنان گفته است که در فصل بهار سال جاری نسبت به بهار سال گذشته حدود 749 هزار نفر از اشتغال زنان کاسته شده و طی بهار تا تابستان سال جاری هم حدود 120 هزار نفر دیگر از اشتغال زنان کاسته شده که نشان از تاثیر بسیار شیوع بیماری کرونا بر اشتغال زنان بوده است.

بنابر اعلام مرکز آمار ایران، نرخ بیکاری جوانان 15 تا 24 ساله در سال 99 با 2.3 درصد کاهش نسبت به سال 98 به 23.7 درصد رسیده است که سهم زنان از این آمار 36 درصد و سهم مردان 21.2 درصد است.

علاوه بر آن نرخ بیکاری جوانان 18 تا 35 ساله در سال 99 هم با 1.2 درصد کاهش نسبت به سال 98 به 16.7 درصد رسیده که سهم زنان 27.9 درصد و سهم مردان 14.1 درصد بوده است؛ بنابراین این آمار نشان می دهد که نرخ مشارکت مالی در بین زنان نسبت به مردان و در نقاط شهری نسبت به نقاط روستایی در سال 99 کمتر بوده است.

بیکاری زنان سرپرست خانوار

آمارها از موج بیکاری و خروج اجباری از بازار کار که به واسطه شیوع کرونا رخ داده حکایت می نماید.

طبق بیانیه مرکز آمار، یک و نیم میلیون نفر از جمعیت شاغلان کشور شغل خود را از دست داده اند و دو میلیون نفر از بازار کار خارج شده اند. از این تعداد بالغ بر یک میلیون و 200 هزار نفر زن هستند. 61،8 درصد جمعیت فعال مردان و تنها 12،2 درصد جمعیت فعال زنان در حال حاضر شاغل اند. 71،9 درصد زنان و 24،7 درصد مردان بیکار هم تحصیلات عالی دارند.

حال آنکه بیشترین آسیب از این بیکاری زنان سهم زنان سرپرست خانوار است. در همین رابطه حبیب الله مسعودی فرید، معاون امور اجتماعی سازمان بهزیستی کشور، گفته که در شرایط فعلی با توجه به شیوع ویروس کرونا، اقشار در معرض آسیب همانند زنان سرپرست خانوار با مشکلاتی روبه رو شدند. علاوه بر این کسب وکار های خُرد این زنان هم به علت شیوع کرونا آسیب دیده است و آسیب زیادی به اشتغال بانوان سرپرست خانوار وارد شده است.

هر سال 60 هزار زن بی سرپرست می شوند. بر اساس تحقیقات به عمل آمده به طور کلی از مجموع 17 میلیون و 353 هزار خانوار کشور، 15 میلیون و 712 هزار خانواده سرپرست مرد دارند و یک میلیون و 640 هزار نفر زن سرپرست هستند. طی 10 سال گذشته تعداد خانواده های زن سرپرست با رشد 58 درصدی نسبت به رشد 38 درصدی خانواده های مردسرپرست افزایش بیشتری داشته است.

علل دیگر بیکاری زنان چیست؟

دکتر کتایون مصری، عضو انجمن ایرانی مطالعات زنان، جنسسیت زدگی در محیط کار را یکی دیگر از علل اصلی بیکاری زنان دانسته است. او می گوید: خیل انبوه حضور زنان در بازار مشاغل کاذب نشان می دهد ما به زنان جویای کار پاسخ مناسبی ندادیم. احتیاج داریم ترکیب جنسیتی بازار کار را بر اساس سیاست گذاری های دقیق تعیین کنیم. ترکیب جنسیتی سازمان ها ترکیب عادلانه ای نیست و سهم مردان به علت تفکر نان آور بودن مرد بیشتر است.

این عضو انجمن ایرانی مطالعات زنان به گزارش شکاف جنسیتی مجمع دنیای اقتصاد و رتبه ایران در دنیا، اشاره نمود و اضافه کرد: در پاسخ به افرادی که معتقدند باید مولفه های بومی و فرهنگی کشور خود و نه شاخص های دنیای را مبنای سنجش عدالت جنسیتی قرار دهیم، باید بگویم که حتی شکاف جنسیتی ما در بین کشور های خاورمیانه که به نوعی همجواری فرهنگی و مذهبی با ایران دارند شرایط مطلوبی ندارد و در میان 19 کشور خاورمیانه رتبه 16 از آن ایران است.

البته این بیکاری تنها مختص زنان ایران نیست و در کشور های غربی و عربی هم شاهد کاهش فرصت شغلی زنان هستیم. مثلا آمریکا با کاهش 4/ 9 درصدی بیشترین کاهش اشتغال زنان را تجربه نموده است. کشور های عربی در صندلی دوم این جدول قرار دارند؛ آمار و ارقام نشان می دهد، اشتغال زنان 1/ 4 درصد و مردان 8/ 1 درصد در سال های 2019 و 2020 کاهش یافته است.

در آسیا و اقیانوسیه همه گیری منجر به کاهش 8/ 3 درصدی اشتغال زنان شده درحالی که این نرخ در مردان 9/ 2 درصد گزارش شده است.